Het hoeft geen betoog dat het Coronavirus grote delen van de wereld in haar greep heeft. Ernstige verstoringen inzake personeel of inzake levering van materialen kan een manifest negatieve impact hebben op de uitvoering van lopende overheidsopdrachten en in het bijzonder op de uitvoeringstermijn. Kan u zich als aannemer beroepen op ‘overmacht’?

De actuele situatie rond de Coronacrisis kan aanzien worden als een ‘onvoorzienbare omstandigheid in hoofde van u als opdrachtnemer’ oftewel ‘overmacht’. Het artikel 38/9 van het KB Uitvoering 14.01.2013 dan wel de opdrachtdocumenten voor zover deze voorzien in een herzieningsclausule, bepalen dat de lopende opdracht kan herzien worden wanneer het contractueel evenwicht van de opdracht wordt ontwricht in het nadeel van de opdrachtnemer om welke omstandigheden ook die vreemd zijn aan de aanbesteder.

De Coronacrisis was immers redelijkerwijs niet voorzienbaar bij de indiening van uw offerte. Dit kan bezwaarlijk betwist worden.

De ‘herziening’ voorzien in artikel 38/9 kan bestaan uit hetzij een verlenging van de uitvoeringstermijn hetzij, wanneer er sprake is van een zeer belangrijk nadeel, een andere vorm van herziening of de verbreking van de opdracht. Als de u onvoorzienbare omstandigheden zoals op heden aanwezig aanvoert, dan kan u sowieso aanspraak maken op een verlenging van de uitvoeringstermijn.

In geval van financiële compensatie of verbreking van de opdracht zal u niet louter het bestaan van onvoorzienbare omstandigheden moeten aantonen, maar zal u tevens moeten aantonen dat deze omstandigheden een zeer belangrijk nadeel met zich mee hebben gebracht.

De omvang van het door de opdrachtnemer geleden nadeel wordt uitsluitend beoordeeld op basis van de elementen die eigen zijn aan de opdracht in kwestie. Dit nadeel moet:

• bij opdrachten voor werken en opdrachten voor diensten uit bijlage 1, ten minste 2,5 procent bedragen van het initiële opdrachtbedrag. Indien de opdracht geplaatst wordt op basis van de prijs alleen, op basis van de kosten of op basis van de beste prijs-kwaliteitsverhouding waarbij het prijscriterium ten minste vijftig procent uitmaakt van het totaal gewicht van de gunningscriteria, is de drempel van het zeer belangrijk nadeel in elk geval bereikt vanaf volgende bedragen:
  
  • 175.000 EUR voor opdrachten waarvan het initiële opdrachtbedrag hoger is dan 7.500.000 EUR en lager of gelijk is aan 15.000.000 EUR;
  • 225.000 EUR voor opdrachten waarvan het initiële opdrachtbedrag hoger is dan 15.000.000 EUR en lager of gelijk is aan 30.000.000 EUR;
  • 300.000 EUR voor opdrachten waarvan het initiële opdrachtbedrag hoger is dan 30.000.000 EUR;
• bij opdrachten voor leveringen en diensten, andere dan deze opgenomen in bijlage 1, ten minste vijftien procent bedragen van het initiële opdrachtbedrag.

Daarnaast is het niet onwaarschijnlijk dat deze Coronacrisis een impact zal hebben op de prijzen van grondstoffen waardoor de prijsherzieningsformules significant kunnen dalen. Artikelen 38/7 en 38/9 KB Uitvoering 14.01.2013 voorzien in de mogelijkheid om hiervoor een financiële tegemoetkoming te verzoeken.

Alvorens u de lopende overheidsopdracht kan ‘herzien’ zal u verplicht zijn de ingeroepen feiten of omstandigheden waarop u zich baseert, schriftelijk kenbaar maken binnen de dertig dagen ofwel nadat ze zich hebben voorgedaan ofwel na de datum waarop u of de aanbesteder ze normaal had moeten kennen. Hierbij dient u aan concreet aan te geven welke de impact op de termijn en de kosten zal zijn. Deze bewijslast rust bij u als aannemer.

Besluit

Dat de Coronacrisis een vorm van overmacht uitmaakt zal weinigen verbazen. Dit betekent weliswaar nog niet dat lopende overheidsopdrachten hierdoor automatisch herzien worden. U als aannemer zal uiterlijk binnen de 30 kalenderdagen een schriftelijk verzoek moeten indienen waarbij u duidelijk de overmachtssituatie omschrijft. Dit zou moeten volstaan om een verlenging van de uitvoeringstermijn te bekomen. Voor een financiële tegemoetkoming of verbreking van de opdracht dient er wel voldaan te worden aan bijkomende voorwaarden. Indien u nog vragen heeft of ondersteuning nodig heeft om deze ‘herziening’ aan te vragen staat Adlex Advocaten u graag bij.